لاستیک و تاثیرات زیست محیطی آن
مقدمه:
هدف از تولید کننده قطعات لاستیکی این است که این ماده چند منظوره و چند کاره با توجه به خواص منحصر به فرد خود در بسیاری از صنایع از جمله: خودرو سازی، حمل و نقل، صنایع الکترونیکی، ساختمانی و ورزشی به کار رود. لاستیک به عنوان یک ماده انعطاف پذیر و مقاوم در برابر فشار، حرارت، اصطکاک و شرایط محیطی مختلف، برای استفاده در بسیاری از بخش های صنعتی مناسب است.
قطعات لاستیکی از ترکیب های پلیمری تشکیل شده اند. بیشتر آن ها ها از پلیمر های طبیعی یا سنتتیک تهیه می گردند. لاتکس طبیعی که از درختان جوانه زننده گرفته می شود، و پلی بوتادین، پلی استیرن، پلی اورتان و پلی استیرون از جمله پلیمر های سنتتیکی مهم در تولید مواد لاستیکی مثل اورینگ وایتون هستند.
خواص لاستیک ها شامل انعطاف پذیری، انتشار کم فشار، مقاومت در برابر فرسایش و سایش، عایق بودن الکتریکی، جذب تاثیرات صوتی و ارتعاشات، مقاومت در برابر تغییرات دما و مقاومت شیمیایی است. این خواص باعث می شود لاستیک ها در بسیاری از کاربرد ها مورد استفاده قرار گیرند. از جمله مصارف رایج لاستیک ها می توان به تولید لاستیک های خودرو، صنعتی و ساختمانی، ورزشی، لاستیک های الکترونیکی و پزشکی اشاره کرد.
با این حال استفاده گسترده از لاستیک و نبود روش های مناسب مدیریتی برای پسماند های لاستیکی، تأثیرات زیست محیطی جدی را به همراه دارد که در این مقاله، به بررسی تاثیرات زیست محیطی لاستیک و راهکار های کاهش آن پرداخته خواهد شد.
تاثیرات زیست محیطی لاستیک
- تولید و مصرف لاستیک:
تولید لاستیک به مصرف زیادی از منابع طبیعی هم چون کاوش و استخراج لاتکس از درختان کائوچو، یا از نفت و گاز نیاز دارد. این فرآیند ها سبب مصرف انرژی بالا و انتشار گاز های گلخانه ای مانند: دی اکسید کربن می شوند. بنابراین کاهش مصرف منابع طبیعی و انتشار گاز های گلخانه ای در فرآیند تولید لاستیک می تواند تاثیر مثبتی در محیط زیست داشته باشد.
- مدیریت پسماند ها:
قطعات لاستیکی استفاده شده یکی از مهم ترین مسائل زیست محیطی مرتبط با لاستیک است. به دلیل مقاومت بالای این تجهیزات در مقابل تجزیه و تحلل طبیعی دفن آن ها در سرد خانه ها و مکان های دیگر برای محیط زیست خطرناک است. راهکار های مدیریت پسماند لاستیک شامل بازیافت، بازیابی انرژی و استفاده از تکنولوژی های نوین مانند: تجزیه بیولوژیکی می شوند.
- تاثیرات آب و خاک:
لاستیک هایی که در محل هایی نگه داری یا دفن شده اند، می توانند منجر به آلودگی منابع آبی و خاک شوند. مواد آلوده مانند: مواد رنگزایی، روان کننده ها و مواد پر کننده ممکن است به آب و خاک نفوذ کرده و سبب آلودگی منابع آبی و خاکی شوند. راهکار هایی هم چون استفاده از لاستیک های تجدید پذیر، به کار بردن فرآیند های بازیافت و بازیابی انرژی، و ایجاد سیستم های صرفه جویی در مصرف آب و خاک می تواند به کاهش تاثیرات آب و خاک کمک کند.
معرفی چند راهکار برای کاهش تاثیرات زیست محیطی لاستیک ها:
برای جلوگیری از تاثیرات زیست محیطی لاستیک و کاهش آلودگی مرتبط با آن می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- استفاده از لاستیک های با قابلیت تجدید پذیری:
تولید لاستیک هایی که از منابع تجدید پذیر مانند: لاتکس طبیعی بدست می آیند به جای لاستیک های گرفته شده از منابع نفتی می توانند تاثیر مثبتی بر محیط زیست داشته باشند. استفاده از لاستیک هایی با قابلیت بازیافت و تجدید پذیری بالا نیز بسیار مهم است.
- بازیافت لاستیک:
ایجاد سیستم های بازیافت لاستیک و تشویق به استفاده مجدد از لاستیک های قدیمی و بازیافت آن ها می تواند به کاهش مصرف منابع طبیعی و کاهش آلودگی کمک کند. بازیافت این قطعات می تواند در ایجاد محصولات دیگر مانند: ایجاد زمین های ورزشی، پوشش های صنعتی و مصنوعات دیگر کاربرد داشته باشد.
- استفاده از فناوری های پاک:
در فرآیند تولید لاستیک استفاده از فناوری های پاکترین و روش های بهینه سازی می تواند به کاهش آلودگی هوا و آب مرتبط با این صنعت کمک کند. مثلاً استفاده از تکنولوژی های جدید برای کاهش انتشار گاز های گلخانه ای در فرآیند تولید لاستیک می تواند موثر باشد.
- ترویج استفاده از حمل و نقل پایدار:
تقویت استفاده از حمل و نقل عمومی و ترویج دوچرخه سواری و پیاده روی می تواند به کاهش مصرف لاستیک در خودرو ها و در نتیجه کاهش تولید پسماند های لاستیکی کمک کند.
- مدیریت مناسب پسماند های لاستیکی:
ایجاد سیستم های موثر برای مدیریت پسماند های لاستیکی بسیار حائز اهمیت است. فرآیند های بازیافت، تجدید انرژی، تجزیه بیولوژیکی و هم چنین تشویق به استفاده از محصولات بازیافت شده از لاستیک های قدیمی می تواند به جلوگیری از تاثیرات زیست محیطی لاستیک کمک نماید.
- آموزش و اطلاع رسانی:
آموزش و اطلاع رسانی به جامعه درباره تاثیرات زیست محیطی لاستیک و راه های کاهش آلودگی می تواند نقش مهمی در افزایش آگاهی عمومی و استفاده بهینه از لاستیک ها و مدیریت پسماند های آن ها داشته باشد. این آموزش ها می توانند شامل ارائه راهکار های محیط زیستی، مزایای استفاده از لاستیک های بازیافت شده و نکات مربوط به بازیابی و تجدید لاستیک ها باشد.
- پژوهش و توسعه فناوری:
سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه فناوری های نوین برای تولید و بازیافت لاستیک می تواند به بهبود و بهینه سازی فرآیند های موجود کمک کند. این شامل جایگزینی مواد اولیه، بهینه سازی فرآیند های تولید و بازیافت، استفاده از فناوری های سبز در صنعت لاستیک و سایر رویکرد های نوین است.
نتیجه گیری:
لاستیک با توجه به استفاده زیاد آن در صنایع مختلف، تاثیرات زیست محیطی قابل توجهی دارد. برای کاهش تاثیرات منفی لاستیک بر محیط زیست راهکارهایی هم چون کاهش مصرف منابع طبیعی در فرآیند تولید، استفاده از فناوری های پاکترین، مدیریت پسماند ها و استفاده از لاستیک هایی با قابلیت تجدید پذیری و بازیافت قابل توجه است. این اقدامات به کاهش آلودگی هوا، محافظت از منابع آبی و خاک و بهبود کیفیت محیط زیست کمک می کنند. علاوه بر آن همکاری بین صنعت، دولت و جامعه نیز برای اجرای این راهکار ها ضروری است.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.